Madde ve Özellikleri - Özkütle

ÖZKÜTLE

Nesnelerin birim hacimdeki miktarına özkütle (yoğunluk) denir. d ile gösterilir. Aşağıdaki tabloda bazı maddelerin özkütle değerleri verilmiştir. Görüldüğü gibi her madde için farklı değerler almıştır. Özkütle bu yüzden maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

Özkütlenin birimi SI birim sisteminde kg/m³'tür ancak g/cm³ ya da g/L olarak da karşımıza çıkabilmektedir.

Sabit sıcaklık ve basınç altında maddenin kütlesinin hacmine bağlı grafiği  aşağıdaki gibi olmaktadır. Grafiğin eğimi bize özkütleyi verir.

Grafiğin eğimi küçüldükçe özkütle de küçülür.

Örnek: 

Yukarıdaki grafikte verilen X, Y ve Z maddelerinin özkütleleri arasındaki ilişki

d_X>d_Y>d_Z şeklindedir.

Örnek: Kütlesi 32 g olan bir küpün kenarı 4 cm'dir. Buna göre küpün özkütlesi kaç g/cm³'tür?

Çözüm: Küpün hacmi V=a³ ile hesaplanır.

V=4³ ise  V=64 cm³  

d=m÷V ise d=32÷64

d=0,5 g/cm³  olarak bulunur. 

Karışımların Özkütlesi

İki ya da daha fazla maddenin kimyasal tepkimeye girmeden bir arada bulunmasına karışım denir. Karışımın özkütlesi, karışanların toplam kütlesinin toplam hacmine oranına eşittir.

Karışımın özkütlesi, karışımı oluşturan en büyük özkütleden küçük, en küçük özkütleden büyüktür.

Özel Durumlar

1. Aynı sıcaklıkta iki sıvıdan eşit hacimlerde alınarak elde edilen karışımın özkütlesi

n tane eşit hacimli sıvı karıştırılırsa karışımın özkütlesi 

2. Aynı sıcaklıkta iki sıvıdan eşit kütlelerde alınarak karıştırılırsa karışımın özkütlesi

Not: Aşağıdaki gibi birbirine karışmayan sıvılar bir kaba konulduğunda şekildeki gibi dengede kalıyorsa özkütleler arasındaki ilişki d_X>d_Y>d_Z şeklinde olur.